Η προσωρινή αναστολή της κυκλοφορίας στη διώρυγα του Σουέζ τον περασμένο Μάρτιο
εξαιτίας του γιγάντιου πλοίου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων «Ever Given», δεν ήταν απλά ένα ατύχημα με μικρές «παρενέργειες». Αντίθετα, σε μια περίοδο που το διεθνές εμπόριο δοκιμάζεται από τα περιοριστικά μέτρα για την ανάσχεση της πανδημίας, η προσωρινή αναστολή της κυκλοφορίας στη διώρυγα του Σουέζ είχε ως αποτέλεσμα μια τεράστια οικονομική τρύπα και ένα διεθνές ντόμινο ζημιών.
Είναι βέβαιο πως το γιγάντιο πλοίο μήκους 400 μέτρων και βάρους 200.000 τόνων θα μείνει στην ιστορία για το γεγονός ότι φάνηκε πόσο εύθραυστη μπορεί να αποδειχθεί η παγκόσμια οικονομική αλυσίδα και πως ένα τυχαίο γεγονός μπορεί να προκαλέσει οικονομικό σεισμό ανά την υφήλιο. Κάτι εξάλλου που αποτυπωνόταν ήδη στις πρώτες εκτιμήσεις της ασφαλιστικής Lloyd’s, πως ο αποκλεισμός της διώρυγας έχει ως αποτέλεσμα να διακοπεί η διέλευση προϊόντων αξίας κατ’ εκτίμησιν 400 εκατ. δολαρίων την ώρα ή περίπου 9,6 δισ. δολαρίων την ημέρα.

Κομβικό σημείο για το παγκόσμιο εμπόριο
Η διώρυγα του Σουέζ δεν είναι μια απλή θαλάσσια διαδρομή, αλλά ένα κομβικό σημείο για το παγκόσμιο εμπόριο, καθώς από εκεί διέρχεται ποσοστό 12% του συνόλου των προϊόντων του παγκόσμιου εμπορίου! Με μήκος 193 χλμ. και πλάτος 280 μέτρων, η διώρυγα είναι αβαθής, με μόλις 20 μέτρα βάθος. Σε μία προσπάθεια να διευκολύνει τη συνεχή ροή εμπορικών πλοίων, η Αίγυπτος διεύρυνε τμήμα της το 2015, προχωρώντας στη διάνοιξη παράλληλης διόδου, μήκους 35 χλμ. Περισσότερα από 20.000 πλοία διέρχονται μέσα από τα νερά της κάθε χρόνο. Η διώρυγα αποτελεί την τρίτη σημαντικότερη πηγή εσόδων για το αιγυπτιακό κράτος, με κάθε πλοίο που διέρχεται από αυτήν να πρέπει να καταβάλει κατά μέσον όρο 400.000 ευρώ για ταξίδι 12 με 16 ωρών. Το ταξίδι μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας στο νότιο άκρο της Αφρικής θα απαιτούσε, όμως, μία εβδομάδα με δέκα ημέρες επιπλέον. Τα εγκαίνια της διώρυγας εορτάστηκαν στις 17 Νοεμβρίου 1869, αν και την κατασκευή της οραματίσθηκε και οργάνωσε πρώτος ο φαραώ Σέσωστρις Γ΄ τον 19ο π.Χ. αιώνα, ο οποίος κατασκεύασε στενή διώρυγα που συνέδεε τη Μεσόγειο με την Ερυθρά.

Την ύπαρξη διώρυγας επιβεβαιώνουν ιερογλυφικά από τη βασιλεία του φαραώ Ραμσή Β΄ (13ος π.Χ. αιώνας). Την καταστροφή της διώρυγας διατάζει τον 8ο μ.Χ. αιώνα ο χαλίφης της δυναστείας των Αβασιδών, Αλ Μανσούρ. Η γαλλική εξερευνητική αποστολή στην Αίγυπτο τον 19ο αιώνα πείθει τον οραματιστή επιχειρηματία και πρόξενο στην Αλεξάνδρεια Φερδινάνδο ντε Λεσέψ να εξασφαλίσει άδεια κατασκευής το 1854. Το Λονδίνο, όμως, αντιτίθεται ενεργά στο σχέδιο εκτιμώντας δικαίως ότι η Γαλλία επιδιώκει να επεκτείνει τη σφαίρα επιρροής της στην περιοχή. Παρά τα προσκόμματα, το έργο συνεχίζεται με περισσότερους από ένα εκατομμύριο εργάτες, 100.000 από τους οποίους σκοτώνονται κατά τη διάρκεια της κατασκευής.

Η αρχή έγινε το 1867
Η πρώτη διέλευση πλοίου πραγματοποιήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 1867, με τα επίσημα εγκαίνια, ενώπιον της αυτοκράτειρας Ευγενίας, συζύγου του Ναπολέοντα Γ΄, να πραγματοποιούνται δυόμισι χρόνια αργότερα. Η διώρυγα ανήκει στους Γάλλους και στους Αιγύπτιους μέχρι το 1875, όταν η Αίγυπτος πουλάει το μερίδιό της στη Βρετανία. Οι δύο υπερδυνάμεις υπογράφουν σύμφωνο το 1888, κηρύσσοντας τη διώρυγα «ανοικτή και ελεύθερη, σε καιρό ειρήνης, όπως και πολέμου, σε κάθε πλοίο, χωρίς διάκριση σημαίας». Η μερική ανεξαρτησία της Αιγύπτου το 1936 δεν μεταβάλλει το ιδιοκτησιακό καθεστώς της διώρυγας, η οποία παραμένει υπό γαλλοβρετανικό έλεγχο, κάτω από την προστασία του βρετανικού στρατού. Η άνοδος του στρατηγού Νάσερ στην εξουσία οδηγεί στην εθνικοποίηση της διώρυγας το 1956, στην προσέγγιση του καθεστώτος του με την ΕΣΣΔ και στην αποτυχημένη στρατιωτική επέμβαση των Αγγλογάλλων και Ισραηλινών τον ίδιο χρόνο. Στον πόλεμο των 6 ημερών του 1967, το Ισραήλ καταλαμβάνει τη διώρυγα και τη χερσόνησο του Σινά, διακόπτοντας τη χρήση της, ενώ στον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ το 1973, το Ισραήλ βομβαρδίζει τη διώρυγα, η οποία ανοίγει εκ νέου στη ναυσιπλοΐα το 1975, ύστερα από αποναρκοθέτηση, με τον μηχανικό των Αιγυπτίων να συλλέγει περισσότερες από 45.000 νάρκες.

Ο εφιάλτης ενός ανάλογου μελλοντικού ατυχήματος
Οι φόβοι για ένα παρόμοιο μελλοντικό ατύχημα που μπορεί να κοστίσει πολλά δισεκατομμύρια δολάρια παραμένουν. Οι αρμόδιοι προσπαθούν να βρουν λύσεις ώστε να μην ξανασυμβεί κάτι παρόμοιο ποτέ, μιας και το κόστος για να πραγματοποιηθούν διαφορετικές διαδρομές ή άλλοι τρόποι μεταφοράς των εμπορευμάτων, είναι δυσθεώρητο, όπως και ο απαραίτητος χρόνος πολύ μεγαλύτερος.
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως τις ημέρες του ατυχήματος, ορισμένες ναυτιλιακές είχαν δώσει εντολές στα πλοία τους να αναζητήσουν εναλλακτικά δρομολόγια. Μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες μεταφοράς φορτίου όπως οι Maersk και Hapag-Lloyd μελετούσαν κάθε εναλλακτική λύση για να αποφύγουν το Σουέζ. Σύμφωνα μάλιστα με τον Γκι Πλάτεν, γενικό γραμματέα του Διεθνούς Επιμελητηρίου Ναυτιλίας, αν τα πλοία χρειαζόταν να κάνουν τον γύρο από
το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας, όπως έκαναν στο παρελθόν όταν δεν είχε κατασκευαστεί η διώρυγα, θα έπρεπε να παρατείνουν τη διαδρομή τους κατά 3.500 μίλια και κατά 12 ημέρες έως δύο εβδομάδες, ενώ η κατανάλωση καυσίμων θα αυξάνονταν κατά 800 τόνους. Σημειώνεται πως τα καύσιμα αντιπροσωπεύουν το 60% των δαπανών για τα πλοία. Κάποιες άλλες ναυτιλιακές εξέταζαν τη δυνατότητα να υποκαταστήσουν τη θαλάσσια μεταφορά των προϊόντων
και να καταφύγουν στις αεροπορικές μεταφορικές φορτίου τουλάχιστον για τα είδη υψηλής αξίας.
Στο μεταξύ είχε εκτιναχθεί στα ύψη ο ναύλος για τις μεταφορές πετρελαίου με δεξαμενόπλοιο. Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας δεδομένων Refinitiv, το κόστος της ναύλωσης βενζίνης και ντίζελ από το ρωσικό λιμάνι Τουάπσε στη Μαύρη Θάλασσα είχε σημειώσει αύξηση 73% μέσα στην εβδομάδα.

Ο τρόμος της πειρατείας
Τέλος, μέσα σε όλα αυτά, το ενδεχόμενο να παρέμενε η διώρυγα του Σουέζ για περισσότερο χρονικό διάστημα κλειστή, προκαλούσε τρόμο στις μεγάλες εταιρείες για έναν επιπλέον λόγο, τις ατρόμητες συμμορίες Σομαλών πειρατών. Κι αυτό γιατί η εκτροπή πλοίων για να κάνουν περίπλου της Αφρικής, σήμαινε ότι περισσότερα πλοία θα αναγκάζονταν να περάσουν από περιοχές υψηλότατου κινδύνου, όπου δραστηριοποιούνται συμμορίες πειρατών. Σύμφωνα μάλιστα, με τον Οργανισμό Επιχειρήσεων Θαλασσίου Εμπορίου του Ηνωμένου Βασιλείου (UKMTO) «ενώ η απειλή της πειρατείας, με έδρα τη Σομαλία, είναι αυτή τη στιγμή σε καταστολή μέσω ενός συνδυασμού στρατιωτικών επιχειρήσεων εφαρμογής του BMP 5 (μέτρα προστασίας πλοίων) και της παρουσίας ένοπλων φρουρών, η ναυσιπλοΐα στην περιοχή ίσως προσέφερε ευκαιρίες για να επιτεθούν ομάδες Σομαλών πειρατών».

Πηγή: ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ “ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ”
(Χρησιμοποιήθηκαν πληροφορίες από: ΑΠΕ- ΜΠΕ, Καθημερινή, BLOOMERG, REUTERS, CNN, BBC)

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *